تفلون؛ متهم دوست‌داشتنی

اگر تاريخ ظروف را مطالعه کنيد، متوجه مي‌شويد که تا به حال پشت سر هيچ جنسي اين همه حرف و حديث و بدگويي نبوده است. ظروف تفلون از آلودگي محيط زيست گرفته تا سرطان‌زايي به هر چيزي متهم شده‌اند، اما جالب اينجاست که هنوز هم محبوب‌ترين ظروف آشپزخانه هستند و از پُر فروش‌ترين ظروف پخت و پز به شمار ‌مي‌روند. سرويس قابلمه

تاريخچه پيدايش ظروف تفلون به سال 1938 باز مي‌گردد. در اين سال پلانک در شرکت "دوپونت" آمريکا، ماده‌اي پليمري به نام پلي‌تترافلوئوراتيلن(PTFE) را کشف کرد و اين ماده را با نام تجاري تفلون به صنايع غذايي و پزشکي هديه کرد. اين ماده در واقع نوعي پوشش نچسب و عايق الکتريسيته است که هم مقاومت حرارتي بالايي دارد و هم مقاومت شيميايي خوبي در مقابل اسيدها و بازها دارد. تفلون‌ در مقايسه با پوشش‌هاي نچسب ديگر، از بالاترين ضريب نچسبي برخوردار است و اداره نظارت بر غذا و داروي آمريکا تفلون را به‌عنوان پوشش مجاز در ظروف پخت غذا مورد تاييد قرار داده است. اما با اين وجود، گاهي برخي از کارشناسان نسبت به استفاده از اين ظروف هشدار مي‌دهند.
دکتر کشاورز در اين زمينه مي‌گويد: «در تهيه ظروف تفلون از کادميوم استفاده مي‌شود که از فلزات سنگين است. اين ماده به مرور وارد غذا مي‌شود و باعث بروزسرطان ،کوتاهي قد وضايعات پوستي مي‌شود. علاوه بر اين، کادميوم در سنتز هموگلوبين دخالت مي‌کند و منجر به کم خوني مي‌شود.»
در مقابل اين نظر، مهندس رفيعي، کارشناس يک کارخانه توليد ظروف تفلون مي‌گويد: «کادميوم قبلا براي توليد رنگ قرمز به کار مي‌رفت. اين رنگ در قسمت خارجي ظروف استفاده مي‌شد و کادميوم نمي‌توانست وارد غذا شود، اما به هر حال در توليد ظروف جديد استفاده از اين فلز ممنوع شده است و هيچ نگراني از اين جهت وجود ندارد.»
چندي پيش هم محققان دانشگاه تورنتو بر پايه نتايج يک تحقيق اعلام کردند که تفلون در اثر حرارت تجزيه مي‌شود و گازي که در اثر تجزيه از آن متصاعد مي‌شود براي محيط ‌زيست زيان‌آور است. اين مسئله نگراني‌هاي جديدي در مورد ظروف تفلون به‌وجود آورد اما شرکت "دوپونت" در يک اظهار نظر رسمي اعلام کرد پوشش‌هاي نچسب اين شرکت، کيفيت خود را تا دماي 260 درجه سانتي‌گراد حفظ مي‌کنند و تجزيه پوشش فقط زماني اتفاق مي‌افتد که درجه حرارت به‌طور مستمر از 340 درجه تجاوز کند. اين در حالي است که در طبخ غذا هيچ گاه دما از 250 درجه بالاتر نمي‌رود.
مهندس رفيعي در اين زمينه حتي مي‌گويد: «طبق نظر کارشناسان، تفلون مرغوب حتي اگر بلعيده شود، بدون هيچ اثر سوئي بر بدن، دفع مي‌شود.»

به هر حال از آنجايي که اصولا در بلعيدن تفلون هيچ خاصيت و لذتي وجود ندارد، بهتر است در استفاده از تفلون‌ها نکات ايمني را رعايت کنيد:
*براي شستشوي اين ظروف حتما از ابر استفاده کنيد و با سيم ظرف‌شويي به جان قابلمه‌هاي تفلوني خود نيفتيد.
*در ضمن بهتر است از پودرهاي شوينده استفاده نکنيد و به استفاده از مايع ظرف‌شويي بسنده کنيد.
*قاشق فلزي را هم به ته ظرف تفلوني نکشيد و براي اين کار از قاشق‌هاي تفلون يا چوبي استفاده کنيد. اين ‌طوري مي‌توانيد مطمئن باشيد که در ميان لقمه‌هاي غذايتان تکه‌هاي تفلون وجود ندارد.‌
*نکته مهم در مورد ظروف تفلون اين است که هرگز براي صرفه‌جويي و کمک به اقتصاد خانواده، به بازسازي ظروف تفلون خود فکر نکنيد و به دنبال راه‌هاي ديگري باشيد، چون وزارت بهداشت با توجه به مورد تاييد نبودن واحدهاي بازسازي تفلون و نوع تفلون مصرفي در اين موارد، فعاليت اين‌گونه واحدها را غيرمجاز اعلام کرده است.