توضیحاتی درباره ظروف چنی

واژه کائولن از سلسله جبال بلند کائولينگ به معني قله مرتفع در ناحيه جيان کسي در کشور چين گرفته شده است که از خاک چيني سفيد رنگ تشکيل شده است.
در اواسط دوران تانگ، قبل از ميلاد مسيح، صنعتگران چيني قدمهاي نخستين را در تصفيه و پاک نمودن مواد اوليه جهت توليد کالاهايي برتر و عاري از نقص برداشته بودند. اين تحولات ابتدا منجر به ساخت برخي ظروف سفالين با سنگ‌نما به رنگ سفيد شد که در تهيه آنها از خاک کائولن استفاده مي‌گرديد. آميختن فلاسپاتها با کائولن منجر به تهيه ظروف مزبور گرديد. که نوع بدنه آنها از استحکام، سفيدي متمايل به زرد و شفافيت متوسطي برخوردار بوده است.
بعلت استقبال فراوان از اين ظروف، عرضه آنها در بازارهاي جهاني افزايش پيدا کرد. اولين کارخانجات صنعتي ظروف پرسيلن يا چيني در چينگ ـ ته ـ چن تأسيس شد که صدها سال در اين زمينه فعاليت مي‌کردند. يکي از کشفيات قابل توجهي که در آن زمان حاصل گرديد و بعدها مورد تقليد و دوباره سازي ساير صنعتگران قرار گرفت. استفاده از کبالت بخاطر رنگ آبي حاصل از آن در ترسيم نقوش بر روي ظروف مزبور بود. کبالت قبلاً بوسيله ايرانيان بر روي ظروف سفالين مورد استفاده قرار گرفته و از طريق آنها نيز به صنعتگران چين منتقل شده بود. بطور کلي تمام مراحل ساخت، اصول اوليه و فرمول چگونگي تهيه چيني آلات هميشه نزد چينيان مخفي نگهداشته مي‌شد و آنها همواره اين اسرار را بصورت گنجي پاسداري مي‌کردند.
کشور ژاپن را نيز از دير زمان مي‌توان جزء يکي از اولين و بزرگترين توليد کنندگان کالاهاي پرسيلن (چيني‌آلات) محسوب نمود. محصولات اين کشور هميشه به تعداد فراوان و با مرغوبيتي متوسط در سطح جهان عرضه مي‌شده است. فرآورده‌هاي ژاپن اغلب از نقوش و فرمهاي تقليدي برخوردار بودند و گرچه از جهات تکنيکي در سطح عالي قرار داشتند ولي به لحاظ عدم ابتکار توليدات نامحدود، محصولات چيني اين کشور به لحاظ اهميت در دوره دوم جهاني قرار دارد.
در چين سفرهاي مارکوپلوو ديگران قطعاتي از چيني‌هاي ساخت وارد اروپا گرديد. در آن زمان اروپائيان ظروفي خشن و ابتدائي توليد مي‌کردند که پس از مشاهده قطعات چيني کوشش فراواني در ساختن ظروف چيني بکار بردند. صنعتگران اروپائي با اضافه کردن گرد شيشه به خاکهاي سفيد رنگ سعي نمودند که محصولات چيني مشابه محصولات کشور چين را توليد نمايند ولي اين کشف تا سال ???? که مقارن با شروع تحولات صنعتي در اروپا مي‌باشد، بوقوع نپيوست.
در آن زمان يعني اواخر قرن ?? ميلادي سفالگران با تجربه پي مي‌بردند که تمام رازها در ترکيب کائولن، سيليس و فلدسپات نهفته است و گفته مي‌شود که اين کشف براي اولين بار توسط بانگر که شاگرد يک دوافروش آلماني بود انجام گرفته است، ولي امروزه اين کشف را به گرافونت شرينهاس نسبت مي‌دهند. در برخي نوشته‌ها به چگونگي روش ساخت چيني و ورود آن بصورت مخفيانه به اروپاتوسط ميسيونرهاي مذهبي اروپائي اشاره شده است. اين کشف به سرعت در تمام اروپا اشاعه پيدا کرد و کارخانجات چيني سازي در سرتاسر اين قاره احداث گرديد.
در انگلستان خاک سفيدي که از منطقه کورنوال استخراج مي‌شود پرسيلن ادت به معني خاک چيني مي‌نامند. در طي سالهاي اخير همراه با گسترش دانش و کشف خواص گوناگون کائولن، اين ماده جايگاه خاصي در صنعت کسب کرده و امروزه بعنوان ماده اوليه اصلي يا جنبي و کاتاليزور در بسياري از صنايع استفاده مي‌گردد.
کائولن در ايران نيز از دير باز مورد توجه بوده و آثار حفريات قديمي از قبيل تونل و گودالهاي متعدد، حکايت بر شناخت آن نزد پيشينيان ايران زمين دارد. تاريخ معدنکاري بر روي کائولن در ايران به درستي معلوم نيست. در قرن نهم اين اشياء در بين ايرانيان بسيار رايج بوده و سفالگران سلاجقه و صفويه سعي فراوان در بازسازي آنها کردند. در عصر صفويان تعدادي از صنعتگران چيني نيز جهت تعليم و آموزش به ايران آمدند ولي از اين آموزش نتايج مطلوبي حاصل نشد. بجز آنکه ايرانيان بشدت تحت تأثير نقوش و رنگهاي هنرمندان چيني قرار گرفتند. از آن به بعد بتدريج پي به اهميت و خواص کائولن بردند و در صنايع مختلف از آن استفاده کردند.