رویی یا روحی؟ مسئله این است
احتمالا وقتي از کسي مي‌شنويد « قابلمه روحي» فکر مي‌کنيد اصل و نسب اين قابلمه از روي است و طرف به اشتباه آن را روحي تلفظ مي‌کند. اما در اين مورد، شما هم اشتباه مي‌کنيد. اين ظروف به‌طور عمده از جنس آلومينوم هستند و براي سلامت انسان هم ضرر دارند.
نگهداري مواد غذايي ترش اسيدي يا شور در ظروف آلومينومي يا طبخ غذا در اين ظروف موجب خروج آلومينوم از ظرف و ورود آن به غذا مي‌شود. يبوست، اختلالات گوارشي، پوکي استخوان و آلزايمر از مهم‌ترين عوارض ناشي از مصرف آلومينوم است.
نتايج يک تحقيق داخلي روي ظروف آلومينومي نشان مي‌دهد که در اثر پخت غذا در اين ظروف، يون‌هايي آزاد و به غذا اضافه مي‌شوند که موجب بروز بيماري‌هايي مانند آلزايمر، راشيتيسم و عوارضي همچون غش، کم‌خوني مفرط و اختلال در هنگام راه‌رفتن مي‌شود. بر پايه نتايج اين تحقيق، هرچه مدت زمان پخت در اين ظروف بيشتر شود ميزان يون‌هاي آزاد شده نيز افزايش مي‌يابد. همچنين استفاده از اسيدهاي خوراکي مثل سرکه، آبليمو و آبغوره در غذا موجب افزايش آزاد شدن يون‌ها مي‌شود. ظروف چيني
البته اين خطرات فقط مخصوص ظرف آلومينومي نيست. کارشناسان همچنين معتقدند در طبخ غذا از ظروف مسي هم نبايد استفاده کرد. نرم بودن فلز مس و ورود آن به غذا باعث مي‌شود که در طولاني‌مدت فرد دچار مسموميت شده و مس اضافي روي احشاء و اندام داخلي بدن اثرات سوئي بگذارد.
بعضي از کارشناسان عقيده دارند ظروف استيل بهترين نوع ظروف براي پخت غذا هستند و درصورت استفاده از ظروف مسي، بايد اين ظروف قلع‌اندود باشند. البته جذب آهن فلزي از طريق سامانه گوارش پايين است. اما همان اندازه آهني که از اين طريق وارد غذا مي‌شود و جذب مي‌شود، نکته مثبتي در استفاده از اين ظروف به شمار مي‌آيد.
اين روزها ملامين‌ها از مهجورترين ظروف هستند. اما با وجود کاهش توليد ملامين، هنوز هم در اکثر خانه‌ها چند دست بشقاب و کاسه ملامين پيدا مي‌شود و خيلي‌ها به‌عنوان ظروف پيک‌نيک از اين جنس استفاده مي‌کنند. اين ظروف سبک و قابل حمل هستند و قيمت ارزاني دارند و ديرتر مي‌شکنند و براي استفاده در مسافرت و پيک‌نيک بسيار مناسب هستند. ملامين اولين بار در حدود ?? سال پيش در ايتاليا ساخته شد و از حدود ?? سال پيش به ايران راه يافت.
اگر فرآيند توليد ظروف ملامين درست و اصولي انجام شود، مقدار لعاب کافي باشد و زمان پخت قطعه نيز کافي بوده باشد، اين ظروف مشکلي براي سلامتي افراد به وجود نمي‌آورند.
البته در هنگام مصرف اين ظروف هم توجه به چند نکته حائز اهميت است: ظروف ملامين را نبايد با اجسام خشن مانند سيم ظرف‌شويي شست، چون خش برمي‌دارند.
همچنين هنگام بريدن ميوه بايد مراقب باشيد تا چاقوي تيز با ظروف برخورد نکند و باعث از بين رفتن لعاب محافظ نشود که در اين صورت ميکروب‌ها به راحتي به ظروف نفوذ مي‌کنند و در نوبت‌هاي استفاده بعدي موجب آلودگي غذاها مي‌شوند. از سوي ديگر مرور زمان ممکن است باعث از بين رفتن کيفيت اين ظروف يا لب‌پر شدن آنها شود. به‌دليل نفوذ ميکروب‌ها، استفاده از ملامين‌هاي ترک‌دار و کهنه توصيه نمي‌شود.
با وجود مجموع اين محاسن، ملامين‌ها مخالفاني هم دارند. مهندس فرساد، کارشناس بهداشت محيط در اين زمينه مي‌گويد: هرچند تا کنون سرطان‌زايي ظروف ملامين مشخص نشده ولي تحقيقات در اين زمينه ادامه دارد. در ضمن ظروف بهتر و سالم‌تر از ملامين نيز وجود دارد.
به گفته دکتر کشاورز متخصص تغذيه، ملامين‌ها قابليت نگهداري رنگ را ندارند و استفاده از ملامين‌هاي رنگي براي سلامت مضر است چون به مرور زمان اين رنگ وارد غذاها مي‌شود. وي اضافه مي‌کند: در تهيه ملامين ممکن است مقداري از مواد اوليه که مونومرهاي سمي هستند، باقي بمانند که اين مواد هم به مرور وارد غذا مي‌شوند و براي سلامت افراد ضرر دارند. از سوي ديگر ماده‌اي که به‌عنوان براق‌کننده به ظروف ملامين اضافه مي‌شود هم ممکن است براي سلامت افراد چندان بي‌ضرر نباشد.
هرچند در ميان کارشناسان بر سر استفاده از ظروف ملامين اتفاق نظر وجود ندارد، اما همه متخصصان بر اين باورند که هنگام خريد ملامين بايد از استاندارد بودن و حک شماره پروانه بهداشتي ساخت در پشت اين ظروف مطمئن شويد زيرا ظروفي که با مجوز وزارت بهداشت تهيه مي‌شوند از نظر استانداردهاي ملي و بين‌المللي کمترين مشکل را دارند و خطرات جدي مصرف‌کنندگان را تهديد نمي‌کند.
اکاايران